ORTAKÖY İÇİN

EVLİLİK

 

Evlenme isteğini ya oğlanın arkadaşları ya da oğlanın kendisi belirler veya anne baba beğendikleri bir kızı oğullarına isterler. Yörede kızların evlenme yaşı 15 ila 20 arasında değişmektedir. Erkekler ise askerden geldikten sonra evlendirilirler.

B -Kız İsteme

Genellikle önce kızın annesi haberdar edilir. Onun rızası olup olmadığı soruşturulur.kızını vermek istemeyen aile, karşı tarafa “kızımız küçük ,daha okuyor,vermeyi düşünmüyoruz” gibi bahaneler sunar. Eğer ailenin gönlü varsa kız evine dünür gidilir. Oğlanın anne babası ,birkaç akrabası ya da komşusu kız evine giderler. “Allahın emri ,peygamberin kavli ile kızınıza dünür geldik” derler. Kız evi “Allah yazdı ise olur” derler ve biraz vakit isterler. Bu vakit zarfında oğlan tarafının ailesi ,huyu husu araştırılır. Kızın rızası olup olmadığı soruşturulur.ilk gelmede kız hemen verilmez. Fakat kız evi ikramda cömert davranırsa bu iyiye yorulur.eğer tersi olursa “Allah nasibini başka yerden versin” denilir.

C -Söz Kesme

Karşılıklı gelip gitmeler neticesinde anlaşma sağlanırsa,bir gün belirlenir ve öz kesilir.köyden ya da Çorumdan kızın lbisesi,ayakkabısı,bileziği,küpesi,yüzüğü alınır. Kız evinde söz kesilir. Kızın hediyeleri takılır. Kız ve oğlan evinin alacağı eşyalar belirlenir.kız ve oğlan oradakilerin ellerini öperler. Oğlan evi tarafından hazırlanan ve getirilen yemekler yenilir. Nişanlılar genelde kız evinde uluşurlar. Oğlanın kızı görmek için kız evine gitmesine bacaya gitme denir.oğlan kızı bacıda görür.eğer nişan bozulursa, kız evi oğlan tarafının aldığı bütün ediyeleri iade eder.

Ç -Başlık

Yörede başlık parası yoktur.bunun yerine süt parası alınmaktadır.bu para kızın annesine verilmektedir.para miktarı yüz- yüz elli milyon civarındadır. Kız kaçırma olaylarında aileler karşılıklı konuşmaları sonucunda başlık verilip verilmeyeceğine karar verirler.fakat kız kaçırma olayı yörede çok nadir görülen olaylardandır.

D -Düğün öncesi kıza alınan hediyeler

Oğlan tarafından kız evine gidilirken mutlaka bir çıkı hazırlanır.çıkıda fındık,fıstık,her türlü bisküvi, kuru üzüm,çikolata,sakız olur.çıkı düzülür. Kıza da etek, gömlek benzeri şeyler alınır. Oğlan tarafı evlerine dönerken ,kız tarafı onlara tavuk,börek,pilav koyarlar. Oğlan tarafı yakın akrabalara da hediyeler alır. Kadınlara eteklik ,bluz ya da etek; erkeklere gömlek alınır. e-geline ailesinin aldığı çeyiz Gelinin ailesi tarafından geline yatak ,yorgan,yastık yapılır. Sandığı ,halıları, karyolası,tabakları,tencereleri alınır.düğün öncesi nişanda getirilen hediyelerin hepsi geline verilir.

F - düğüne davet ve düğün için yapılan hazırlıklar

Yörede düğünler yedi gün sürmektedir.ilk dört gün düğüne hazırlık ,son üç günde eğlence bölümüdür.Pazar günü oğlan evinin sac vurmasıyla düğün başlar.Bir tandırda toplanan kayınvalide ve birkaç akrabası ve komşuları yufka ekmek yaparlar. Damad sağdıcı olan kız, un torbasını besmele çekerek ve salavat getirerek açar. Tandırda çökelekli dürüm yapılır. Damadın sağdıcı bunları damadın ve kızın akrabalarından düğün ağası olacaklara dağıtır. Sağdıç bunun karşılığında para alır. Damad tarafından bir bayan ,davet edileceklere şeker vererek herkesi düğüne okur. Davul çalmaya başlandığı gün olan Cuma günü de Damad bir arkadaşıyla birlikte(bu genelde yiğitbaşcı olur) köyün erkeklerine şeker dağıtır. Dileyen damada bunun karşılığında harçlık verir. Düğünün son üç günü düğüne gelen büyük küçük herkese yemek verilir. Yemekler için büyükbaş hayvan kesilir. Tavuk da alınır. Yaprak sarması,su böreği,yayla çorbası,bamya,helva,hoşaf düğün için yapılan yemeklerdir. Bu yemekleri keyfana yapar. Keyfana yaşlı bir kadındır ve düğün yemeklerini yapar. Düğün öncesi geline elbise alınır,bütün eksikleri düzülür.

G -nişan

Nişan Perşembe günü yapılmaktadır. Perşembe günü öğleden sonra oğlan evinde yapılan yemekler kız evine taşınır. Nişana sadece kadınlar davetlidir. Bahçede yada geniş bir odaya ip gerilir. Kadınlar yere oturur. Akrabalardan bir kadın bağırarak gelin kızın çeyizlerini ipe atar ve herkesin görmesini sağlanır. Çeyizlerden sonra herkesin hediyesi bağrılır. Amcasından bilezik, tezesinden çeyrek diyerek hediyeler bir tepsiye toplanır. Paralarda yine aynı şekilde bağrılarak tepside toplanır. Kadınlar hep beraber yemeklerini yer ve nişan tamamlanır.

H -Danışık Yemeği

Düğünün yani eğlencenin başladığı gündür. Cuma günü camiden çıkanlara ve köyün erkeklerine verilen yemeğin adıdır danışık. Cuma sabahı damat ve babası şeker dağıtarak “bugün, öğlen namazı çıkışı danışık var” diyerek köylüyü davet ederler. Yemek yenilir ve genler bayrağı eve asarlar. Yemekten sonra davul çalmaya başlanır. Davul, gelin alınana kadar çalar. Danışık yemeği için geniş bir alana masa ve sandalyeler kurulur. Yemekten sonra orada bulunanlar davul eşliğinde kız evine gidier. Kız evine alınan hediyeler, et, yemek götürülür. Yiğitbaşçı kız evinde hazırlanan halay mendillerini alır ve gençlere dağıtır. Yiğitbaşçı kız evinden haşlığınıda alır. Kız evinin önünde mendil dağıtılma olyından sonra halay çekilir vetekrar oğlan evine dönülür. Eğlence oğlan evinde devam eder. Bütün düğün boyunca herkese yemek yedirilir.

I - Başyuma

Cumartesi günü yeniden yemek hazırlanır. Cumartesi günü öğlen vakti kız evinde eğlence olur. Başyuma kızın hazırlanmasıdır. Kız ve arkadaşları kızın banyosuna yardım ederler. Davul kız evine gelir, başyumada köyün delikanlıları kız bellerler. Oğlan analarıda oğullarına kız beğenirler. Kızlar dışarıda oynarlar. Damadın takım elbisesi oğlan evinden kız evine gönderilir. Burada elbise; dualar, selavatlar okunur ve elbise tekrar oğlan evine gönderilir. Damat oğlan evinde giydirilir. Birkaç araba eşliğinde damat gezdirilir. Damat arabaya binmedem önce arkadaşları selavat getirerek abraya bindirilir. Damat ve küçük yaşlarda bir erkek sadıç eve gelir. Damadın yakın akrabaları ve komşuları damada para yada altın takarlar. Küçük sadıca da para takılır. Eğlence gece yarısına kadar devam eder. Köyün kadınları tabaklar içersinde buğday,arpa,yarma,nohut,getirirler düğün evine. Erkeklerde zarf içersinde getirdikleri parayı düğün sahibine verirler.

İ - Kına gecesi

Cumartesi akşamı oğlan evinde büyük eğlence olur.yatsı ezanından sonra oğaln evinde bulunan kalabalık davul eşliğinde kız evine kınaya gider. Kadınlar kıza ilahiler eşliğinde kına yarlar. Sonra gelin, orada bulunanların ellerini öper. Dışarıdaki kalabalık ise eğlenir halay çeker. Gelin ve damatta halaya gire ve halay çekerler. Kadınlar oğlan evinde oyun çıkarırlar. Kadınlar evde, kendi aralarında oynarlar. Gatır, kütük sökme, mercimek satma, yunak yuma gibi oyunlar oynarlar. Kadınlar değişik kılıklara girer, farklı makyaj yaparlar. Gecenin sonun doğru türkülerle halay çekilir,Kınacılar davulla birlikte tekrar oğlan evine dönerler. Eğlence orada devam eder. Gece yarısından sonra damat, sağdıcı ve yanında birkaç kişi kız evine giderler. Oğlan evinden bir çıkı düzülür gece sabaha kadar gelinin arkadaşları, damat ve oradakiler evde eğlenirler. Bu çıkıdakilerde oradakiler ikram edilir.çıkıda sakızdan, bisküviye kadar her şey vardır. Gelin orada damadın serçe parmağına kına yakar.

GELİN ALMA

Oğlan sağdıcı oğlan evi tarafından alınan ya da bulunan gelinliği kız evine götürür. Gelin almaya kaçta geleceklerini söyler. Oğlan evinden gelen bir yada iki kadında gelini süsler. İkinbdi vakti davulla ve arabalarla kız evine gelinir.gençler orada halay çekerler . düğün ağaları kilitlenen kapılara para vererek açtırırlar. Gelinin sandiğına oturan kişiyede para verilir. Gelinin kuşağını erkek kardeşi bağlar. Gelinin erkek kardeşi ya da babası onu dışarı çıkarırlar. Hoca dua eder. Herkes edilen duaya katılır. Gençler selavat getirerek “Allah Allah verelim bi selavat peygamber cenne muhammedin resulullah . yumurtanın sarısı aktı yere yarısı ,büyüğüne düğün oluyo ,küçüğüne darısı diyerek gelin ve damadı arabaya bindirirler. Gelin ve damad gezdirilirken ,köyün gençleri gelin arabasının yolunu keserler ve selavat getirirler. Bunun karşılığında düğün sahibinden para alırlar.

Damadın annesi konvoya katılan bütün arabalara örtü, çorap, çana takar. Ayrıca kız evinde yapılan bebek yastığıda damda satılır. Gelin arabası oğlan evinin önünde durur. Önce gelin inmez. Düğün sahibi bir tarlayı yada hayvanı gelinine verdiğini söyler. Gelin inerken kayınvalidesi benden korksun diye ayağının önünde çömlek kırar. Gelin ve damadın başından şeker ve para atılır. Geline kapı yağ sürdürüler. Gelin yağ gibi o evde kalsın diye. Kapıya çivi çaktırırlar, gelin çivi gibi evde kalıcı olsun diye. Kapının önünü sulattırıp süpürtürler, gelin içeri alınır. Herkesin elini öper.

Gerdek Öncesi

Gelin evde beklerken akrabalar ve komşular geline bakmaya gelir. Kız evinden gelin ve damada yemek gelir. Geline doğurgan olsun diye yumurta yedirirler.gelinin yatağına bir erkek çocuk yatırılır. Yatsı vakti damat arkadaşlarıyla birlikte camiye gider. Cami çıkışı hoca damadı dualar ve damat eve gelir. Damat ordakilerin elini öper ve yumruklar içeri sokulur. Oğlan sadıcının annesi yada sevilen yaşlı bir kadın içeri girer gelin ve damadı kıbleye çevirir onları elele tutuşturur. Selavat getirir dua eder. Onlara “kurt gibi girin koyun gibi çıkın” der.